Pierwszy-wiatrak typu koźlak pochodzi z 1794 roku i cały zbudowany z drewna. Konstrukcja budynku jest słupowo-ryglowa, szalowanie ścian z pionowo ułożonych desek, oprócz strony odwietrznej - poziome deszczółki. Dach dwuspadowy, kryty gontem, z naczółkiem od strony odwietrznej. Wystawa wsparta na dwóch ozdobnych zastrzałach, szalowana pionowymi deskami. Głowica żeliwna, skrzydła w całości drewniane. Ganek jest zadaszony, wsparty na dwóch ozdobnych zastrzałach. Na najwyższej kondygnacji zachowały się urządzenia do mielenia zboża– kamienie młyńskie i koło paleczne.
Cała konstrukcja budowli wspiera się na jednym dębowym słupie, tzw. królu. Na jednej z głównych belek wyryta jest data "1794”. Wiatrak przebudowano w XIX wieku i od roku 1992 roku przechodził etapowo rekonstrukcje.
Obecnie, w rękach prywatnych, pełni funkcję noclegową.
Drugi z wiatraków,również koźlak,trafił do Brenna w 2011 roku,po przeniesieniu go z Ujazdowa k.Włoszakowic i sąsiaduje z wyżej opisanym wiatrakiem. Aktualnie jest rekonstruowany.Pochodzi z 1890 roku i najpierw posadowiono go w Wielątkach, a w 1930 roku trafił do Ujazdowa. W 1954 roku został przerobiony na młyn elektryczny.W Brennie wiatrak przeżywa swoją "drugą młodość”,co obrazuje fotografia z lipca 2012r.
Poniżej dwa wiatraki wspólnie:
W niedalekiej odległości od opisanych wyżej,na terenie gospodarstwa rolnego, pomiędzy budynkami gospodarczymi,znajduje się trzeci z wiatraków. Niestety ząb czasu,brak jakiegokolwiek zainteresowania nim od wielu lat spowodował,że jest on w stanie katastrofalnym.
Musi dziwić każdego ten fakt gdyż wiatrak jest wpisany do ewidencji zabytków. W tym wzgledzie informacje otrzymałem od dzidka1960 za co serdecznie dziękuje. ,,...Jest to wiatrak z 1676r. ze zmianami z XVIII i k. XIX w. i jest wpisany pod nr rej.: 429/Wlkp/A z 20.06.1963r. Jak z powyższego widać jest prawnie chroniony od ponad 50 lat..." No właśnie... Być może w ewidencji Konserwatorowi Zabytków coś umknęło... Nie potrafimy dbać o swoje zabytki i wielokrotnie zadaje sobie pytanie:"dlaczego tak jest ?"
To już ostatni moment,aby go ratować… chyba że czekamy az się rozpadnie i postawienie tablicy z napisem ,,Tu stał wiatrak..." jest znacznie tańsze....
Wiatrak posiada konstrukcję nośną w postaci dwóch podwalin,opartych na ceglanym fundamencie,cztery zastrzały.Konstrukcja budynku - słupowo-ryglowa, szalowanie pionowe deskami. Ściana odwietrzna pokryta gontem. Dach dwuspadowy kryty gontem (zostały tylko szczątkowe ilości pokrycia),z naczółkiem. Wystawa wsparta na dwóch ozdobnych zastrzałach, kryta pionowymi deskami. Głowica żeliwna, jeden z bursztyków - stalowy. Skrzydła w stanie szczątkowym (kilkanaście mieczy, część burtnicy), układ płoch - żaluzjowy. Ganek oparty na ozdobnych zastrzałach. Zachowane urządzenia wewnętrzne, widać wał skrzydłowy i koło paleczne.
****************************************************************************
Kościół parafialny murowany z 1781 roku p.w. św. Jadwigi i plebania murowana z 1847 roku w Brennie.
- Kościół mógł powstać w XIII lub XIV wieku, ale po 1267 roku, w którym była kanonizowana św. Jadwiga, patronka kościoła.
-1553r- drewniany kościół pod wezwaniem świętej Jadwigi konsekrował sufragan Jakub Dziaduski
-20.IX.1759 – pożar Kościoła,
-1759-1780 - przeniesienie kościoła drewnianego w Rydzynie do Brenna,
-1781- wybudowanie obecnego Kościoła murowanego,
Wieża barokowa, wnętrze kościoła również barokowe, ambona,boczne ołtarze i aniołki, zdobiące główny ołtarz,który jest zbudowany w stylu neoklasycznym.
Wystrój wewnętrzny kościoła pochodzi z czasów, kiedy plebanem był ks. Franciszek Ksawery Nieszczewski (1830-1855).
-01.05. 1954r. obraz Matki Bożej Częstochowskiej ozdobiony zostaje ozdobiony sukienką wykonaną przez Aleksandra Tyrałę z Poznania .
Kolejno w kościele zjawiają się : nowe ławki (1979r), przeprowadza się :remont starej wieży, rozbudowę kruchty(1980r.), wieżyczki wentylacyjna (1980r.) stropu, rozbudowę zakrystii (1981r.)
Przy Kościele : figura Matki Boskiej Zwycięskiej.
Figura św. Jadwigi Śląskiej
Nad głównym wejściem do kościoła w Brennie znajduje się kapliczka z figurą św. Jadwigi Śląskiej z Trzebnicy - patronki tutejszego kościoła. Wyrzeźbiona została z drewna starej lipy rosnącej naprzeciw głównego wejścia do kościoła w roku 2008 przez Romana Jazdona z Wijewa. Kapliczkę, w której umieszczona jest drewniana postać św. Jadwigi wykonał mistrz stolarski z Brenna - Brunon Firlej.
Niedaleko kościoła znajduje się figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem. F. Umiejscowiona jest na cokole z cegły. Pod figurą znajduje się krzyż, a pod nim data 8.9.1946. Należy sądzić, ze jest to data, w której została ona ufundowana i umieszczona w tym miejscu.
***************************************
* Dwór z końca XIX wieku w Wijewie.....
/strona w budowie/
